ویتامین ها و مواد مغذی موجود در زعفران

زعفران گیاهی است که دارای خواص دارویی و غذایی فراوانی است. این خواص و فواید از مواد مغذی و ترکیبات موجود در زعفران نشات می گیرد. در این مطلب به این ترکیبات و خاصیت هر کدام بصورت جداگانه می پردازیم.

زعفران دارای خواص فراوانی است. زعفران به کاهش قند خون کمک می‌کند. مصرف زعفران باعث کاهش کلسترول خون می شود. زعفران برای درمان علائم افسردگی مؤثر است. زعفران خاصیت ضد سرطانی دارد. همچنین زعفران دارای فواید بیشمار دیگری است. همه این فواید از ترکیبات موجود در زعفران ایجاد می شود. در جدول زیر این ترکیبات و مقدار آنها در زعفران نشان داده شده است.

ویتامین ها و مواد مفید موجود در زعفران

حال خاصیتهای هر کدام از این ترکیبات را بررسی میکنیم.

کربوهیدراتها

کربوهیدرات‌ها در واقع قندها، نشاسته‌ها و فیبرهایی هستند که در مواد غذایی یافت می‌شوند. کربوهیدرات‌ها جزو مواد بسیار غنی محسوب می‌شوند و جزو ۳ عنصرغذایی اصلی هستند که بدن برای تامین انرژی و کالری به آن‌ها احتیاج دارد. سه عنصر غذایی پُر مصرف یعنی کربوهیدرات‌، پروتئین و چربی‌ برای بدن ضروری هستند. کربوهیدرات‌ها به دلیل وجود کربن، اکسیژن و هیدروژن در ترکیب شیمیایی آن‌ها با این نام خوانده می‌شوند. معمولا در رژیم‌های لاغری کربوهیدرات را مقصر چاقی معرفی می‌کنند، ولی وجود میزان کافی از آن در رژیم غذایی برای سلامتی ضروری است.

مصرف روزانه کربوهیدرات با توجه به نیاز هر فرد بین 200 تا 300 گرم است.

چربی

چربی ها و اسیدهای چرب برای بدن شما ضروری هستند، اگر چه چربی‌ها گاهی اوقات بدنام می‌شوند اما آنها تقریبا در تمام فرآیندهای بدن نقش ایفا می‌کنند بنابراین مقداری چربی در رژیم روزانه شما مورد نیاز است.
چربی خاصیت انرژی زایی فراوان دارد و هر گرم از آن 9 کالری انرژی ایجاد می‌کند. از این رو مصرف چربیها برای ایجاد حرارت ضروری می باشد. ویتامینهای محلول در چربی را تامین می‌کنند. حذف چربی از غذا سبب کاهش این نوع ویتامینها در بدن می‌شود.

تمام مواد غذایی حاوی چربی، ترکیب مختلفی از چربی های اشباع شده، تک غیراشباع و چند غیراشباع دارند. چربی های تک و چند غیراشباع برای سلامتی مفید تر از چربی های اشباع شده یا چربی های ترانس در نظر گرفته می شوند. یک فرد سالم بطور متوسط در روز حداکثر به 70 گرم چربی نیاز دارد.

چربی تک اشباع نشده

چربی های تک غیر اشباع مولکول های چربی ساده ای دارای یک پیوند کربنی غیر اشباع هستند که به نام پیوند مضاعف شناخته می شود. کارشناسان سلامت جایگزینی چربی اشباع و چربی ترانس در رژیم غذایی با چربی های تک غیر اشباع را توصیه می کنند. زمانی که به میزان متعادل مصرف شوند، چربی های تک غیر اشباع می توانند به روش های مختلف برای سلامت انسان مفید باشند. چربی تک اشباع نشده باعث کاهش کلسترول بد خون می شود.

چربی چند اشباع نشده

چربی های چند غیر اشباع مولکول های چربی دارای بیش از یک پیوند کربنی غیر اشباع هستند. چربی چند اشباع نشده می تواند باعث کاهش فشار خون و مهار بیماریهای قلبی شود.

پروتئین

پروتئین ها از جمله مهمترین اجزای بدن هستند که نقش‌های بسیار حیاتی و مهمی در بدن را دارند. پروتئین ها مواد مغذی اصلی هر سلول زنده هستند. در ساختمان آنها علاوه بر کربن، هیدروژن و اکسیژن، گاهی ازت و گوگرد نیز موجود می باشد.
پروتئین‌ها طبق نوع و محل حضورشان عملکرد متفاوتی دارند، از جمله می توان به فعالیت آنزیمی به منظور کاتالیز فرآیند، شناسایی میکروب‌ها و سلول‌های سرطانی، انتقال موادی مانند گازهای تنفسی و سیگنال‌دهی اشاره کرد. مصرف روزانه متعادل پروتئین بین 50 الی 60 گرم است.

ویتامین A

ویتامین آ یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است. ویتامین‌های آ برای رشد بدن و کار صحیح دستگاه ایمنی و مخاط مثل مخاط روده و جلوگیری از عفونت‌ها(بیماریهای میکروبی)مفید است. همچنین باعث بهبود بینایی افراد در نور کم مثل شب و حفظ سلامتی سطح چشم، دفاع از بدن و سلامتی پوست می شود.
ویتامین آ نقشی حیاتی در فعالیت سالم قلب و عروق بدن داشته و در تنظیم سالم فشار خون لازم است. ویتامین آ در نگهداری از سلول‌های بدن و شادابی آنها و جلوگیری از پیری زودرس تأثیر شایسته‌ای دارد. مصرف روزانه آن با توجه به سن و جنیست هر فرد متفاوت است.

ویتامین B1

ویتامین B1 یا تیامین به پیشگیری از عوارض در سیستم عصبی، مغز، ماهیچه ها، قلب، معده و روده کمک می کند. این ویتامین همچنین الکترولیت ها را به داخل و خارج از سلول های عضلانی و عصبی در جریان می اندازد. کمبود تیامین در انسان سبب بروز بیماری بری‌بری می‌گردد که معمولاً با عوارض قلبی-عروقی و عوارض عصبی همراه است.. انسان متوسط برای هر هزار کالری انرژی غذایی مورد نیاز، روزانه به یک میلی گرم ویتامین B1 احتیاج دارد.

ویتامین B2

ویتامین B2  یا ریبوفلاوین باعث آزاد سازی انرژی از کربوهیدرات ها، پروتئین و چربی می شود. ریبوفلاوین برای تکثیر، رشد و ترمیم پوست ، مو، ناخن و مفاصل ضروری است. همچنین برای سیستم ایمنی که بدن را در مقابل بیماریها حفاظت میکند، لازم و مهم است. ·میزان مورد نیاز این ویتامین 1.3 میلی گرم در روز است.

ویتامین B3

ویتامین B3 یا نیاسین در سلامت قلب و عروق، تنظیم کلسترول خون، تقویت مغز، داشتن پوستی سالم، پیشگیری و درمان دیابت مؤثر است. میزان مصرف این ویتامین با توجه به سن و جنسیت در هر فرد متفاوت است.

ویتامین C

ویتامین C آنتی‌ اکسیدان است، یعنی از آسیب رادیکال آزاد به سلول ‌ها و بافت‌ های بدن جلوگیری می کند. باعث تقویت دستگاه ایمنی می‌ شود. این ویتامین از پوست در مقابل آثار مخرب اشعه ماورای بنفش نور خورشید محافظت می کند. همچنین این ویتامین به افزایش قدرت ایمنی بدن استحکام لثه ‌ها و دندان ‌ها کمک می‌ کند.  این ویتامین در پیشگیری از بالا رفتن کلسترول خون و ایجاد لخته‌ های خونی در رگ مؤثر است. مصرف روزانه ویتامین C برای هر فرد سالم ۶۰ میلی‌گرم در روز توصیه شده‌ است.

کلسیم

کلسیم یک عنصر شیمیایی است که برای زنده ماندن اندام ها یا ارگانیسم ها ضروری است. کنترل کردن انقباض ماهیچه ها از جمله تنظیم ضربان قلب از عملکردهای کلسیم هستند. همچنین کمبود کلسیم باعث کاهش تراکم استخوانی و افزایش احتمال شکستگی استخوانها می شود. مصرف روزانه این ماده با توجه به سن و جنسیت در هر فرد متفاوت است.

آهن

آهن یکی از عناصر ضروری و مورد نیاز بدن است و وظایف مهمی از قبیل انتقال اکسیژن در گلبولهای قرمز، تولید هموگلوبین خون،  تقویت سیستم ایمنی بدن و ... را برعهده دارد. نیاز روزانه آهن با توجه به سن و جنسیت در هر فرد متفاوت است.

منیزیم

منیزیم در تعداد زیادی واکنش آنزیمی در بدن انسان نقش مکمل دارد. این واکنش های آنزیمی در ساخت پروتئین ها، انقباض عضلات، عملکرد صحیح سیستم عصبی، کنترل قند خون، کنترل فشارخون و تولید انرژی سلولی کاربرد دارند.  میزان منیزیم مورد نیاز بدن انسان بر اساس سن و جنس متفاوت است

فسفر

فسفر در بدن چند کار مهم انجام می دهد. به رشد و ترمیم بدن کمک می کند. توان و نیروی لازم را در فرد بوجود میآورد. درد ناشی از ورم مفاصل را کاهش می دهد. در سلامتی لثه و دندان تاثیر دارد. مقدارمورد نیاز بدن به فسفر بصورت روزانه 700 تا 1200 میلی گرم است.

پتاسیم

پتاسیم یک عنصر مهم در بدن است، چون تغییرات جزئی آن می‌تواند باعث بروز مشکلات عصبی و قلبی شود. سطح آن در خون به‌دقت تنظیم می‌شود. مصرف پتاسیم سبب کاهش عصبانیت و در نتیجه افزایش شادابی و تحرک در فرد می‌ شود. پتاسیم یکی از مهمترین الکترولیت های موجود در بدن است که باعث بهبود عملکرد کلیه ها، غدد فوق کلیوی، قلب، سلولهاسعصبی و عضلانی و نیز باعث حفظ تعادل آبی و اسیدی بدن می شود. یزان دریافت پتاسیم مناسب در روز برای یک فرد بزرگسال حدود 3 هزار و 500 میلی ‌گرم در روز است.

سدیم

سدیم از ناتوانی در گرما و آفتاب زدگی جلوگیری می کند. عمل اعصاب و عضلات را تقویت میکند و در منقبض شدن عضلات مؤثر است. آب بدن را تنظیم می کند.باعث بهبود هدایت امواج عصبی می شود. در تنظیم PH بدن مؤثر است. مصرف روزانه 200 میلی گرم سدیم، حداقل نیاز یک فرد بالغ را برآورده می کند.

روی

روی باعث تقویت سیستم بدن می شود، همچنین باعث کاهش ریزش مو میگردد.  روی باعث بهبود سریعتر زخمها، سوختگی ها و قسمتهای جراحی شده پوست میگردد. مصرف روزانه مجاز روی در هر فرد با توجه سن و جنسیت متفاوت است.

سلنیوم

سلنیوم یکی از املاح معدنی مورد نیاز بدن محسوب می‌شود که برای حفظ سلامتی بدن ما لازم و ضروری است. سلنیوم متابولیسم هورمون تیروئید افزایش می‌دهد. در درمان ناباروری، ناراحتی‌های پوستی، اضطراب، آسم، حفظ جوانی، انعطاف بافت‌ها، گر گرفتگی دوران یائسگی، کمک به فائق آمدن بر سرطان و پیشگیری و معالجه شوره سر اثر مهمی دارد.

اسید فولیک

اسید فولیک یا فولیک اسید که به نام‌های  فولات یا ویتامین B۹ نیز خوانده می‌شود. این ویتامین برای بسیاری از اعمال بدن از جمله سلامتی سیستم عصبی، خون و یاخته‌ها حیاتی و اساسی است میزان مصرف روزانه مجاز اسید فولیک در هر فرد با توجه به سن و جنسیت متفاوت است.

ویتامین B6

ویتامین B6 نقش بسیار مهمی در واکنش‌های بیوشیمیایی دارد از جمله متابولیسم پروتئین ،انتقال دهنده‌های عصبی دارد. همچنین ویتامین B6 نقش مهمی در تولید ویتامین B3 در بدن دارد. این ویتامین سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند و خواص آنتی‌اکسیدانی آن بدن را از شر ترکیبات سمی خلاص می‌کند. همچنین این ویتامین تاثیر مهمی در کاهش عصبانیت دارد. میزان مصرف روزانه این ویتامین در هر فرد با توجه به سن و جنسیت متفاوت است.

و در آخر

همانطور که خواندید، وجود این ترکیبات در زعفران موجب شده است که زعفران یک ماده بسیار مفید و مغذی برای بدن باشد. مصرف مناسب زعفران برای سلامتی روح و جسم بدن بسیار مفید است. مانند هر ماده خوراکی دیگر، مصرف بیش از حد زعفران برای بدن بسیار مضر و خطرناک است. مصرف متعادل و مناسب زعفران برای فرد در ماه حدود 3 گرم است و مصرف بیشتر از یک مثقال(حدود 4.6 گرم) در یک وعده غذایی برای انسان بسیار خطرناک است. همچنین مصرف زعفران در زنان باردار اکیدا ممنوع است.

برای مطالعه زعفران، انواع آن و خواص زعفران به بخش مقالات فروشگاه اینترنتی صحرافود مراجعه کنید.

برای تهیه زعفران قائنات با کیفیت عالی و قیمت مناسب به بخش خرید زعفران فروشگاه اینترنتی صحرافود مراجعه کنید.

در تهیه این مطلب از مطالب موجود در سایتهای زیر استفاده شده است.

ویکیپدیا فارسی

دانشنامه رشد

تبیان

مجله پزشکی - سلامت سیب

چطور

مجله سلامت جسم و روح پارسی طب

باشگاه خبرنگاران جوان

پیام سلامت

سلامتی